NGÀY ĐẦU TIÊN VÀO ĐHCĐ

Trần Minh Hải,   tự truyện

Nhân sắp kỷ niệm 50 năm ngày K6 nhập trường

Các bác có nhớ ngày đầu tiên vào ĐH của riêng mình?. Riêng tôi nhớ cái giấy báo trúng tuyển ĐH Cơ điện Bắc thái giấy đen ỉn rônêô tiêu đề các mục chung+chữ ký in sẵn Đỗ hữu Phú, có dấu son Triện là tươi rực rỡ và số giấy tờ khác nữa, nộp phòng Tổ chức trường, bắt đầu thành Sinh Viên !
Lũ ta đã trải qua đội mũ rơm+nấp hầm trú ẩn tránh bom rơi thời chiến tranh phá hoại của máy bay Mỹ, ăn đói mặc rét, quần áo dăm miếng vá, 10 năm đèn dầu sách GK chung nhau đận phổ thông, qua kỳ thi ĐH (đề thi toán đã thành giai thoại) Oai vì trường ĐHCĐ lấy điểm thi cao thứ 2 toàn miền bắc! Nên dân ta viết Blog+Facebook thường réo rắt mỹ từ “Cơ điện kiêu hùng“

Ngày 5/10/1970 Cậu Quỳnh bạn thân cậu ruột mẹ tôi coi như là em trai đưa tôi đi tàu lên ga Lưu xá. Lần đầu xa nhà, tầu đông phải ngồi bậc đầu toa, lòng bồi hồi cảm xúc khó tả...Dọc đường tầu chạy: phố xá-nhà dân+ nhà máy xí nghiệp tan hoang do bom máy bay Mỹ ném xuống, đồng ruộng chi chít hố bom, các ga còn trơ vài mảng tường ám khói đen, các thanh ray cong veo nằm ngổn ngang-ga là căn nhà lá dựng sơ sài. Khu Gang thép và ga Lưu xá xưa đã biết, nay đã tan tành mây khói, 9h xuống ga, (ga là căn nhà lá 3 gian ở góc ao, có lèo tèo dăm mống khách chờ tầu xuôi).
trả vé ngồi tạm nghỉ. Cậu cháu lẽo đẽo xe đạp vượt đường lổn nhổn đá sỏi từ đây vào QL3, dò hỏi đường tới phố T ba nhất-khu Tích lương-huyện Đồng hỷ-tỉnh Bắc thái. Trong tâm trí tưởng tượng: trường ĐH Cơ điện chắc giống cuối phố Cầu giấy, lớp học sẽ từa tựa khu 10+3 HN nơi mình vừa thi ĐH, vi miền Trung du vốn là heo hút nghèo từ xưa. Ai có ngờ tới ngã ba: tay phải có biển “T Ba Nhất“ và mênh mông đồi trọc cỏ mọc cằn cỗi, phía tay trái là rặng tre xanh dài+bụi đất bám đầy thân lá, chứa 2 túp nhà lá, chả bóng người qua lại. Choáng vì thực tế khác xa cái mình hình dung, trường đại học ở đâu ta ?. Đợi có người qua đường hỏi, rồi biết đã đến nơi, biết còn đi thêm hơn 1km nữa, đường đất vòng vèo (tay trái là đồi trọc lúp xúp,loáng thoáng vạt sắn gầy guộc-tay phải toàn ruộng đất bạc màu, trông rau khoai lang) mới tới nơi đón nhận SV trường CĐ!. Tôi trình đủ giấy báo nhập học, chuyển hộ khẩu, lương thực, học bạ cấp3... Bác Tơn hoạnh phủ đầu “Cậu đến muộn 4 hôm, hết hạn nhà trường nhận học, cậu về đi“ Cậu kinh nghiệm đầy mình, bấm tay tôi nói nhỏ “Mày đừng sợ, để cậu xử lý cho“. Qua cái lý, cái tình cậu tôi nói ra hài ước lắm, bác Tơn chịu cứng (tay nhân viên ngồi bàn bên cứ tủm tỉm cười nụ). Sau rồi hóa ra bác Tơn lại tâm tình với ông cậu tôi như người đã quen biết từ lâu! (cái bất ngờ thứ nhất) Bác còn gọi người dắt chúng tôi đến khu trường Luyện kim (đã đi sơ tán). Vào căn nhà tường đất nện mái gianh cũ, có 3 cái giường sắt 2 tầng chỏng trơ+một anh già đang nằm vắt chân chữ ngũ, gối đầu cái túi xách 2 quai (Sau này biết anh tên là Phúc-CN điện tỉnh Lai châu về học cùng lớp K6I với cái thằng tôi).
Vài điều căn dặn, dúi cho ông cháu chút tiền tiêu thêm, Ông cậu chào bác Phúc vội vàng đạp xe ra ga kịp chuyến tàu xuôi 12h, mai còn đi làm sớm.
Ai hay, lúc trên tàu mua bánh cho cháu, mua thuốc lá cho mình: cậu tôi đò đưa, đẩy xe hộ cô MDV đường sắt xinh xắn bán hàng trên tầu-tán suốt chặng đường tầu ngược xuôi ngày 5/10 không quên đó!. Tôi nào hay biết-chỉ chú mục nhìn phong cảnh bên ngoài con tầu chạy xình xịch...Tết âm lịch đón năm mới 1971, cậu tôi dắt người yêu đến chào bà chị. Tôi thấy ngờ ngợ, Cậu ý thì tủm tỉm “Báo cáo bà chị, nhờ đưa thằng cháu Hải vào trường mà thằng em cuỗm được cô bé này đây“. Hóa ra là cậu mình đã cưa đổ bà mợ tương lai của mình từ hôm đó!.Giờ đến nhà cậu, mợ tôi cứ tủm tỉm “Cậu anh dẻo mồm lắm“ khi tôi nhắc về ngày vào trường-nhờ cậu đưa đi.
Cả buổi chiều tôi tâm sự với anh Phúc, trường là phân hiệu Đại học Bách khoa, đóng đô khu gang thép Thái nguyên-thuộc khu tự trị Việt Bắc mới thành ĐH Cơ điện (khoa Chế tạo máy, khoa Điện xí nghiệp. riêng K2 có thêm khoa luyện kim, ta là K6-cùng học với K15 Bách khoa) đang chiến tranh các trường đều phải đi sơ tán tránh máy bay Mỹ, K6 chưa có nơi ở (cái bất ngờ thứ hai trong ngày) sáng nay vừa có đợt đi cắt gianh tại Đồng xiềng. Lisnh mới lục tục đến dần, số dự bị đại học thi đỗ đang ở rải rác quanh đây-chờ đủ người thì sẽ phải đi chặt nứa. Sau đó dựng nhà để ở- dựng lớp để học! Đến chiều nhớ như in bữa cơm Cơ điện đầu tiên: gạo độn bột mỳ-đu đủ xanh xào cõng dăm miếng thịt mỡ-canh su hào nấu lõng bõng nước và ăn rồi mà vẫn đoi đói ra!.Tối có đèn dầu hỏa cháy leo lét, nhòm chỉ thấy lờ mờ mặt nhau, bốn bề vắng lặng chỉ có tiếng côn trùng rỉ rả, tiếng cánh bọ hung bay vù vù...Ngày tôi lang thang nhòm trường ốc, các khu hiệu bộ, giáo viên, toàn tranh tre nứa lá nằm rải rác. Đông nhất là khu K5 nằm dưới mấy quả đồi trồng đầy rẫy bạch đàn, căng tin lèo tèo hàng họ, chỉ có bánh cắt và bánh bao đo đỏ, dăm cuộn trôky, các thếp giấy đen 5hào2, mực xanh Cửu long, bút máy bơm mực...Trường đại học mà như thế này ư? Tôi đi hết từ bất ngờ này sang bất ngờ khác, cứ nghĩ tới giảng đường ĐH là thâm nghiêm, thư viện đầy ăm ắp sách dầy cộp, sinh viên nghiêm trang trong lớp rộng nghe giáo sư giảng bài...). Đành tự nhủ mình “5 năm trời rồi thì sẽ trôi qua nhanh thôi mà“ (Ngày10/10/1970 lần đầu tiên lên rừng xanh núi đỏ Quảng chu chặt nứa. Ngày 23/10/1970 phát cành rong, tôi sơ ý bập lưỡi dao vào ngón tay cái trái, để lại vết sẹo hình chữ V tới giờ! Bảo sao mà tôi lại không nhớ các kỷ niệm Cơ điện cho được!)
Nào ai hay, tôi và một số đồng môn K6 sẽ học gần chục năm qua 3 trường Đại học: ĐH Cơ điện Bắc thái, nhập ngũ chống Mỹ cứ nước, vào ĐH Cuộc sống giàu trải nghiệm lính tráng+vào sống ra chết, may mà còn sống mà về học tiếp trường ĐH Kỹ thuật CN Việt bắc. Rồi không thể ngờ tới sẽ có ngày hôm nay rung đùi viết: cái ngày đầu tiên nhập trường ĐHCĐ xưa-hầu chư vị đọc cho vui!
(28/5/2016)