KÝ ỨC PHIM LIÊN XÔ

Trần Minh Hải

(Tự truyện )

Trung tuần tháng 3/2020 Tôi nhận lời kết bạn với nhóm Fb "Lặng lẽ nước Nga" nhẽ bởi 2 vị QTV trang biết Tôi là "Mọt phim" có hẳn 14 bài đăng hồi ức về chiếu bóng, Tây gọi là xi nê ma. Hế hế.
Có lẽ ngày xa xưa khổ và buồn quá, cái thời đói nghèo thừa tiếng máy bay gầm rú, pháo cao xạ nổ ròn, bom rền rung mặt đất. thiếu thốn chuyện nghe đài chạy pin, xóm làng le lói ngọn đèn dầu hoả, vắng lặng càng về khuya) thì mỗi bộ phim ta xem là một tối vui vẻ thời đó. Thế nên đội CB32 về chiếu phim 1 tối/tháng (chiếu 1máy kèm chiếc máy nổ phình phịch), ngọn đèn điện sáng loá quả có sức hấp dẫn đặc biệt. Buổi chiều, khi đội chiếu bóng dựng màn ảnh, kê máy... là trẻ con đã lăng xăng chạy quanh. Giá vé chỉ 5xu, không có tiền đành đứng ngoài, chờ lúc chiếu được một vài cuốn, đội chiếu bóng “tháo khoán" thì ùa vào.

Dòng phim XHCN đã chiếu rộng rãi khắp nơi trên miền bắc 1958-1980 (Ta thắng Địch luôn thua, oánh nhau dữ dội, khốc liệt. Đấu tranh giai cấp tính CM ngùn ngụt căm thù. Còn tình yêu lứa đôi cảnh hôn nhau, hở hang, được cắt xén ngay khi duyệt nhập phim, hạn chế tối đa "cảnh mát" vân vân mây mây các cái, thế thôi). Phim Liên Xô là nhiều nhất, ngoài phim nói về chiến tranh Vệ quốc còn những phim thần thoại, phim về cách mạng tháng Mười, tiễu phỉ diệt Bạch vệ, ngựa phi đại liên Mắc xim bắn đỏ nòng…phim cổ xưa đao kiếm chạt màn ảnh rộng. Bao nhiêu câu chuyện Tiểu thuyết chuyển thành Phim, truyền tải cảm động tính nhân văn, tình người cao cả, diễn xuất của các minh tinh màn bạc xưa thật tuyệt vời. Phim đen trắng mà tuyệt mỹ sắc độ, tha hồ cho trí tưởng tượng, chưa có âm thanh sống động và nhiều loa, ko đc nhãn mắt như bây giờ.
Phim LX đầu tiên Tôi xem là "Cô gái chăn lợn và Chàng chăn cừu" đầu năm 1962 (nhớ vì hồi đó tự nhủ đây là buổi xem phin đầu tiên", buổi sau phim màu "Cô gái Hắc hải" nhảy nhót, táo nho to tướng, cánh gà rán to đoàng, cắn ngập răng ra nhé. Suốt cả thời gian dài 1963-1970 không biết bao lần Tôi và bạn bè bệt đít ngồi trong 2 bãi Chiếu bóng Khương thượng và Cầu giấy xem tuyền phim LX,TQ. Tsb nhớ đến tận giờ nhiều trường đoạn các phim "Cô xu bây" ngựa phi, đại liên ầng ậc nã đạn Bạch vệ. Cảnh thương hàn tã tượi "Máu người không phải nước lã". Cách chia tảng bánh mỳ, miếng mỡ lợn sau khi anh lính uống 3 cốc rượu trước tụi sỹ quan Phát xít mang về chia trong trại tù binh "Số phận một con người". Cô tiểu thư xinh như mộng, chàng lính trơn nhìn mê đắm bị viên Thiếu uý Sa hoàng ném hộp thuốc lá vào mặt, Lính trơn hồi đó sau là Thiếu tướng LX gặp Thiếu uý xưa nay là Hầu bàn "Hai cuộc đời-2 tập". Cái trường đoạn u ám "Người Cá" chia tay người yêu để vĩnh viễn sống đơn độc trong lòng đại dương. Viễn cảnh quân khởi nghĩa có tiền mua vũ khí, cờ đỏ phừn phựt bay (phim cũ màu hồng hồng) trong "Người Mễ Tây Cơ". Ấn tượng day dứt đoạn kết phim "Phatima" chàng người yêu cao thượng tha chết cho kẻ thua trận, lại bị kẻ thua hèn hạ đâm lén. Hình tượng đoàn "Dũng sỹ ilia Môhamet" khổng lồ trồi lên từ đáy biển sâu" Mẹ con Hoàng hậu bị thả hòm trôi lênh đênh trên biển "Vua San tan", Chủ quỷ lùn Tréc lơ mo "Nàng Vac va ra xinh đẹp". Cái mồm xinh xắn ăn con gà hồn nhiên "Rut xlan và Lút mi na". Hàng loạt phim về lính Cô dắc có 2 hàng túi chứa đạn bên áo ngực+kiếm cong+súng trường phát một nhét bao da "Một anh hùng thời đại, Tréc men, Boc đăng khơ men nhít ky, Ánh sáng từ đốm lửa tàn, Sư trưởng Saphaep, Sông đông êm đềm..." Giờ vẫn nhớ cảnh đầu phim người mũ trùm đầu đen xì dạo bờ biển sóng dội vào tảng đá tung bọt trắng xoá trong "Hăm lét". Nỗi u ám dai dẳng "Mùa Chết". Vẻ đẹp kiêu sa Thiếu phụ quý tộc đi đày theo chồng đi Xiberi "Những người Tháng Chạp". Vẻ đẹp thiếu nữ Nga thánh thiện trong các bộ phim "Con đường đau khổ, Thằng Ngốc, Phục sinh". Tình yêu nơi biên ải được Thủ lĩnh Khởi nghĩa Pugatrop xe duyên "Con gái viên Đại uý". Sự gan dạ truyền thống "Những đứa con của người du kích".!Khúc nhạc vui "Những chàng Cô dắc đá bóng, A la đanh và cây đèn thần" da diết trong "Hãy tìm Tôi nhé Aliosa". Năm 1970 học Đại học Cơ điện Bắc Thái, được thưởng thức hàng loạt phim cổ (vẫn 1 máy chiếu và phông cháo lòng trên bãi đồi trọc, ngày thường vắng người qua lại) Xe tăng bò lồm ngổm trong "Công phá Bá linh" sx1946, "Người Mẹ, Dôi a, Người Cộng sản trẻ tuổi, Chiến hạm Pô trem kin, Ở xa Tổ quốc, Ông già Khốt ta bít, Răng cá mập" được sx 1921-1930 có phụ đề tiếng Việt viết tay. "Ruồi Trâu, Đội Cận vệ Thanh niên, Những người Tình nguyện, Ta rát bum ba, Xăc cô đi tìm hạnh phúc, Chuông nguyện hồn ai. Pa ven cooc sa ghin, Chiến công của người quân báo, Khát, Khúc minh tấu, Ai van hô, Người thứ 41, Chiếc thuyền biết bay, Cối xay thần kỳ, Lửa Nước và Ống đồng, Ma ri an na, Hành trình qua ba bể, Cánh buồm đỏ thắn, Bí mật con số, Hầm bí mật bên sông En bơ, Những phi công trẻ tuổi, Chuyện cổ Rútam, Những người khốn khổ 3 tập, Xổ số Thể thao, Sút sút nữa đi, Hiệp ba..." Ai đã xem và rồi còn nhớ nhỉ?. Nhớ màn sương trắng đục bãi phim gần Hữu thủ phim "Mặt trời trắng trên sa mạc" nắng gắt trời biển xanh ngắt trong phim, mà xem phim giữa đêm đông buốt giá. Phim cũ đứt liên tục, thợ máy liên tục tháo lắp cuộn phim, lầm bầm văng tục trong buồng chiếu đảo nổi hồ Ha le "Con gái viên Đại uý" phim trắng đen mà đẹp nội dung và nghệ thuật hút hồn người xem. Cái ồn ào trước giờ chiếu...nhoắng cái là sự yên tĩnh lúc tan phim, dư âm bản nhạc hùng tráng còn đọng lại..Phải nói thật là phim Liên xô hồi đó khích động lòng yêu nước nhiệt thành. Nông trang xưa của họ gần gụi như xóm làng chúng ta hồi đó. Mudich Nga-Dân làng Việt mộc mạc, nhân hậu y nhau
Ghi chú
-Thơ vui của đồng đội LXT Trọng Hưởng mạn Sơn la góp :
"Ngày xưa nghe tiếng á lô
Trẻ con háo hức như vồ lấy nhau,
Vào cổng nhìn trước nhìn sau,
Thấy có người lớn chen nhau vào cùng.
Xem phim không chạy lung tung
Chọn một chỗ ngồi gần máy chiếu phim.
Đến đoạn phim đứt vứt đi
Vồ lấy vồ để đem về cùng chơi.
Những khi trời đổ mưa rơi,
Ướt như chuột lụt tơi bời vẫn xem
Ông thuyết minh mắt kèm nhèm
Tiếng Tây ông đọc nghe thèm thấy vui
Cái gì cũng nốp cũng na
Còn không thì cũng i a xồ lồ
Á lô á lố phim về
Làng quê như thế : Thật là mê phim.
-Dịch covid19 nằm nhà biên phát