TRUYỆN XEM PHIM

Trần Minh Hải K6i

Mới có hơn 60 năm mà công nghệ chiếu phim nhảy vọt. Phim nhựa 35mm xưa, 1cuon dài 300m chiếu 10ph (bộ phim truyện chừng 10 cuộn) phim 16mm 1 cuộn độ dài bằng 3 cuộn phim 35mm. Sang USB 16GB nay chiếu có mà hàng tiếng, đại loại thế. Phim Đen trắng>màu 2D>nổi 3,4,5D. Màn ảnh 3x4>14x9,16x9 từ vải trắng sang màn nhựa đục lỗ. Tiếng Mono 2 loa nén>stereo điện động>lập thể 9 đường tiếng, các cái hiện đại-hay õ. Ngày xưa toàn dân náo nức đi xem phim xá kể đường xa. Ngày nay các cụm rạp gần nhà chiếu liên tục, nhẽ chỉ có thanh thiếu niên đi xem nhều. Già cả ôm cái ti vi nhòm phim toét mắt mà ko hết.

Kể chuyện Chuyện xem phim ảnh xưa cũng khổ thật , Lũ trẻ chúng tôi hồi ấy nay cũng đã Lục thập hoa giáp có dư, U70 cập nhật
Tôi nhớ rõ đội CB32 huyện Từ liêm về trường cấp 1,2 Miếu. Phim được xem đầu tiên ở làng là “Cô gái chăn lợn và Chàng chăn cừu” 1962 chiếu 1 máy chạy máy phát điện, HS mò đi bãi sớm xem từ lúc họ căng phông treo loa-kê máy-đếm số cuộn phim-chạy máy nổ rậm rịch-a lô rộn ràng...cho đến lúc bị xua ra bắt mua vé..
Cho tới giờ vẫn còn nguyên cái cảm giác phấn khích mỗi buổi chiều về, đi loang quăng, bất ngờ thấy phía xa xa: mảnh phông trắng lấp ló sau các ụ pháo 100ly (doanh trại Cót, doanh trại Mọc),cụm ụ đại liên 12,7 ly bãi Mông Voi (đường Nguyễn Khang nay),bãi dốc hố đê đi cánh đồng Mả ngang (Phố Trung kính nay) Phông chiếu phim trắng toát lấp ló sau lùm cây của doanh trại Miền nam-đây là xưởng SC ôtô của Bộ đội miền nam tập kết, chuyên chiếu phim 16 ly 1 cuốn bằng 3 cuốn 35 ly (Cục quân y ngày nay) và đơn vị thông tin Q10 đường Trần Duy Hưng. Xe Chiếu phim quân đội thường là xe tải-2 máy chiếu đặt trên xe.
Hoặc là đang học buổi sáng thấy đội CB32 chở bằng xe bò loa máy gửi nhờ nhà Lợi cụt, anh Kim lác, buổi chiếu điện phập phù “Đ/chí máy nổ cho tăng thêm mấy vôn” đã thành điệp khúc, hết cuốn máy rồ to người xem chưng hửng ồ lên.Thập kỷ 1960-1976 làng không có điện, Năm 1962 cả trường đeo vòng lá ngụy trang hành quân tới triển lãm "LX ngày nay" tại Vân hồ, mới biết máy chiếu phim gia đình của LX to bằng cái tủ lạnh (chiếu phim 35 ly vào tấm kính mờ 16ins đặt chéo. Năm 1970 triển lãm quốc khánh 2/9 tại sân bay Bạch mai, được xem phim giữa trời của CB quân đội (nhòm màn ảnh là tấm kính mờ gắn đít ô tô, máy chiếu trong xe chiếu ra, dĩ nhiên là có khoang che hình nón cụt làm tối màn ảnh) 1965-1967 bộ đội đóng quân ở làng: là có xe chiếu phim quân đội, chiếu cho bà con xem ở Mảng hài, Hố đê, bãi Mông voi. Cuộc sống khó khăn và rất đói văn hóa nghe nhìn. Nhờ bọn HS nội thành vào học sơ tán, thì mới tập và biết đi...xe đạp (bằng xe mượn của tụi chúng nó). Mỗi tháng đội CB32 huyện Từ liêm đến chiếu 1 lần, do vậy tối nào có phim là lũ trẻ chúng tôi vui lắm. Chiếu ở Mảng hài (sân đền thờ Khổng tử và bệ thờ Thần Nông xưa) hay sân Đình (thờ Thành hoàng làng Đức Hùng công Nộn-đời Vua Hùng thứ 18), tối đầu là phim TLKH “Cấy lúa thẳng hàng, Rong giềng khoai nước, Chăm sóc bèo hoa dâu”…Người lớn bỏ về dần, chỉ còn lũ trẻ: dán mắt nhòm hình lộn ngược trước ống kính, ngó nghiêng xem máy móc..tranh nhau mót đoạn phim đứt thợ quăng ra, về nhà soi đèn dầu chả biết sao hình cử động được Mãi tới cuối năm 1963 bàn chân lũ tôi mới đặt tới bãi CB Khương thượng cách làng 2,5km. Tập trung Mảng hài lúc 18h, anh Thiện Cam dẫn đầu phái đoàn trẻ con thôn ta: hồ hởi lúc đi+loạc choạc do mỏi chân lúc về, Nhưng đều nhất loạt “chạy bán sống bán chết” qua nghĩa địa Tàu, sợ ma đuổi phía sau (sau này lão Hồng tàu mở lò cán mỳ sợi gia công góc ngã tư trước cầu Láng hạ ngày nay). Tối om cả đường Láng từ dốc Cầu giấy tới trường CB Lê Hồng Phong mới có bóng đèn đường. Khát lũ tôi đã có tu vòi nước máy công cộng đối diện chòi bán vé. Tan phim về là sẽ có chiến dịch nhổ trộm cà rốt ăn sống ngay tại trận,nhổ bó rồi bọc vào áo ôm rau mang về nhà ở các bãi rau HTX ven đường Láng (giờ là khu chợ A,B Láng trung và bãi rau ven đường khu vực Láng thượng), thi ném sỏi tóe lửa mặt đường nhựa và mệt cả tốp nằm lăn trên mặt đường nhựa rất ít người xe qua lại. Bãi Khương thượng xây sân gạch, bố tổ mùa hè nóng rãy đít, phông to-bác thuyết minh rõ ràng, thọt chân đi cà nhắc. Nhớ xem phim MAR đầu tiên 1964 “Vừng hồng”TQ choáng vì nó bằng 2 phông thường ghép lại-mò đi sớm xem họ trồng thêm 2 cột phông+căn chỉnh ống kính to vật. Nhớ xuyt bị đè bẹp và chết ngạt khi xem “Tề thiên Đại thánh 3 lần đánh Bạch cốt tinh”. Chưng hửng đến rồi về, do phim cấm trẻ em “Thằng Ngốc” “Sông Đông êm đềm”. Say mê-khóc-cười-xúc động-nhớ dai các bộ phim hay của LX,TQ, BắcTT khi ấy. Bãi CB Cầu giấy sân toàn cỏ tốt um (ít đi bãi này vì dọc đường đi xem tối um-đến ngã ba lên Bưởi mới có đèn điện. Bến xe điện Cầu giấy còn có lũy tre xanh) khi nồm giời muỗi đốt sưng đít, có mưa thì ướt đũng quần…Nhòm cỗ máy chiếu hồ quang to đùng, ống khói có chụp nón che thòi lòi lên nóc nhà, phông rộng loa đôi ngồi chỗ nào xem cũng rõ, phim hay có ngàn ngạt một biển người, đi sát phông nhỏ tý hin như đàn kiến. Bãi nào cũng có tấm chăn xanh che sau màn ảnh-không cho người xem ngược khỏi mất tiền mua vé ! Mỗi tội trước bãi này bụi mù, như đường mới mở (sau này là đường NCT từ đê La thành về cầu Trung hòa nay). 5xu/trẻ con, 1hào/người lớn-giá vé hồi ấy là thế, nhưng cũng có nhiều tiền đâu để mà đi coi phim? Nhớ phim “Truy Ngư” tôi trốn vé ở trường Miếu, chạy ào vào, đứt dây néo làm phông đổ xụp, mấy đêm liền kho xăng Đức Giang trúng bom cháy đỏ rực màn đêm. Hồi ấy xem ké nhiều nơi lắm: sân Đình và vườn cam thôn Thượng (cuốc bộ từ đường cái dưới và đi men mương tiêu từ trạm bơm Q10 về cánh đồng bãi có quán Cây gạo xưa), sân kho cuối làng Cót. Sau này là Cục quân y (phố Nguyễn Khang nay), Trường Nguyễn Viết Xuân và Quân pháp cạnh nhau (bên đường Trung kính xưa lổn nhổn sỏi đá), trường CB Phụ nữ, đi theo đê quai qua quán Đầu Eo xuống cả Mễ trì để xem phim. Thuở ấy xem bãi CB là chính: Còi báo động rú lên là đèn đóm phụt tắt ngấm, đang xem trời đổ mưa rào ướt như chuột lột, mưa rét lâm thâm người lạnh cóng trùm đầu thò 2 con mắt ra nhòm phim. Phim TQ tố khổ+oánh nhau hết đạn là cứu viện tới, nhân vật phản diện xấu hung ác+phim màu đẹp. Phim LX đánh nhau hấp dẫn, cổ tích mê ly, yêu nồng nàn gái xinh nuột nà+nhìn thấy họ sơi gà và táo lê to tướng mà chảy nước miếng. Phim LX màu hồng hồng hay đứt cuộn+phim đen trắng nét “thôi rồi Lượm ơi”. Phim mang tính nhân văn cao, chuyển thể văn học tiểu thuyết nổi tiếng... để giờ vẫn nhớ cảnh và nội dung phim hồi ấy (Cô xu bây, Bí mật con số, Người cá, Đá đỏ, Số phận con người, Lâm xung, Cầu phúc, Rừng thẳm tuyết dày, Bạch mao nữ, Đội nữ hồng quân, Tréc men, Con gái viên Đại uý, Thượng cam lĩnh, Boc đăng khơ men nít ky, Ta rát bum ba, Người Mễ tây cơ, chú lính Trương ca, Hai cuộc đời, Phục sinh, Thằng ngốc, Anh hùng lái xe tăng, Người đa sy...). Phim TL của ta bom rơi đạn nổ , đất cát văng tung tóe đầy màn ảnh,loa QC trên ô tô đi dọc đường Láng a lô bà con tối xem phim mới của xưởng phim Giải phóng trong nam gửi ra, Chiếu phim truyện VN các bãi vơi hẳn người xem…Phim “Chị Tư Hậu” tăng giá vé, lấy tiền ủng hộ miền nam
Làng Giàn mới có điện lưới phập phù (phải dùng Suyt von tơ) vào năm 1976 , Cả làng có mấy nhà mua tivi đen trắng, đồ miền nam sau 1975 mang ra bắc, bà con ta tối tối đến xem nhờ đầy sân (nhất là sân nhà ông Ba Đỗng xóm chùa), hôm sau nhà chủ vất vả dọn sân đến ốm ho (thuở phim nhiều tập Trên từng cây số, Hồ sơ thần chết…và cải lương Sài gòn)
Ấn tượng các rạp ngoài phố nhỏ tý tẹo, tường trát vữa xù xì cách âm, ghế gỗ cứng quèo kêu rầm rập-phim hay phải mua vé trước cả tuần, hay hơn hẳn vì chiếu hai máy, chiếu liên tục+loa thùng, ánh sáng ổn định chuẩn. Nhớ xem Rạp Kinh đô áp phích phim đẹp, màn ảnh nâu nhạt, lúc nào cũng kín ghế. 1963 chiếu đoạn phim TL đảo chính Diệm, giờ còn nhớ tiếng “Tôi tổng thống VNCH...nhớ đang xem màn ảnh bốc cháy đùng đùng, nhớ buổi 21h dễ mua vé. Rạp Tháng 8 là đỉnh thuở ấy, chen nhau mua vé rách cả áo xống. Rạp Hoà bình, Kim đồng, Bạch mai bé tý hin. Báo Hà nội mới đăng chương trình phim các rạp nội thành. Có quyển "Màn ảnh Thủ đô" ra đầu tháng mượn xem để đỡ nghiền phim. Nhưxng năm 1983 các căn nhà Thương binh ven chợ búa Hà nội ta, đóng bục gỗ cao dần phía sau-làm ghế cho khán giả kê dép ngồi... nở rộ chiếu Video thu tiền suốt ngày đêm; Phim chưởng Hồng kong dao kiếm chát chúa, tiếng võ đấm bình bịch...Phim cao bồi Viễn Tây đạn nổ pằng pằng. Phim ca nhạc quốc tế sôi động
Giờ phương tiện nghe nhìn nhà nào cũng có, tha hồ chọn lựa các phim để coi (TH cáp,Láp top,Di động đời cao…).
Nhớ một thuở không xa chiến tranh và thời bao cấp kéo dài, thế hệ chúng ta đã chịu đựng và giờ còn nhớ, thế hệ trẻ thập kỷ 1980 trở lại đây làm sao biết được cái khổ của Phụ huynh một thuở đói khát xem phim, cuốc bộ hàng km đến bãi chiếu bóng, phim cũ đứt liên tục, đang xem mất điện máy nổ chờ lâu phải bỏ về, ngồi chờ phim về ê đít, xem phim mà ánh lửa cháy kho xăng Đức giang bùng lên ửng đỏ góc trời, mưa rào mờ nhoè màn ảnh vẫn kiên nhẫn ngồi xem ..Bèn ôn lại tý biên ra !

Like