NGHỀ LÀM HÀNG XÁO.

HẢI K6i

"Hàng Xáo" là nghề đong thóc về xay giã giần sàng rồi bán gạo và thu các sản phẩm phụ như tấm cám lấy lãi. là cửa hàng bán gạo và tấm ngoài chợ.
Người làm hàng xáo không phải đầu tư nhiều vốn. Dụng cụ là những nông cụ hầu như nhà nông nào cũng có sẵn như cối xay thóc, cối giã gạo, vài đôi quang gánh, giần, sàng, nong, nia, thúng và cái đấu đong. Tiền vốn là số thóc dự trữ dùng để ăn (khoảng 1-2 tạ) và quay vòng vốn hàng tháng. Làm hàng xáo thu lời chủ yếu từ dịch vụ gia công chế biến, như tấm cám, gạo dặt (là những thứ nằm lại trên sàng và dưới giần) cùng với vỏ trấu để đun nấu. Gia đình làm hàng xáo phải có ít nhất là hai lao động chính.
Người làm hàng xáo chỉ mua bán những loại lúa gạo bình thường, giá thấp mà bán chạy như gạo tép đỏ, gạo ri, gạo chiêm, gạo câu, gạo ré...Đây là một nghề vô cùng cực nhọc, lấy công làm lãi. Sáng sớm tinh mơ chồng đi hàng chục cây số mua thóc, vợ gánh gạo ra chợ bán. Cực nhọc cả ngày, tối về cơm nước xong xuôi là vợ chồng lại bắt tay vào việc. Xay lúa, sàng gạo, giã, giần, sẩy, gằn, nhặt thóc...hoàn toàn bằng lao lực. Có khi vừa xay lúa, xát gạo vừa ngủ gật. Công việc xong xuôi vừa tới khuya, mệt nhoài, mắt díp lại...Thế nên ngay trong giấc ngủ, người làm hàng vẫn chập chờn nỗi cực nhọc hàng xáo:
"Quanh năm xay giã giần sàng.
Thiếp đi còn thấy mơ màng cối xay".(Chữ "thiếp" đây là "ngủ thiếp").

7